Wanneer je een platenspeler aansluit op een audiosysteem, kom je vaak de termen PHONO, LINE en voorversterker tegen. Dit heeft te maken met de manier waarop het audiosignaal van een platenspeler wordt verwerkt en versterkt.
1. Wat is PHONO?
PHONO is een speciaal type laag uitgangssignaal dat rechtstreeks van de element (cartridge) en naald van de platenspeler komt. Dit signaal is:
- Zeer zwak (ongeveer 5 mV - millivolt) en heeft extra versterking nodig.
- Niet lineair: de lage tonen zijn verzwakt en de hoge tonen versterkt door de RIAA-curves, die bij het persen van de LP's worden toegepast.
Om dit signaal goed hoorbaar te maken en weer in balans te brengen, moet het eerst worden verwerkt door een PHONO-voorversterker.
2. Wat is een PHONO-voorversterker?
Een PHONO-voorversterker (ook wel RIAA-voorversterker) zorgt voor twee dingen:
- Versterkt het zwakke PHONO-signaal naar een standaard LINE-niveau (ook wel "AUX"-niveau genoemd, vergelijkbaar met cd-spelers, radio’s, etc.).
- Corrigeert de frequentiecurve via de RIAA-equalisatie, zodat de lage en hoge tonen weer in de juiste balans worden gebracht.
Sommige platenspelers hebben een ingebouwde PHONO-voorversterker, anderen niet. Als een platenspeler geen ingebouwde voorversterker heeft, moet je hem op een PHONO-ingang van een versterker aansluiten, die deze correct verwerkt.
3. Wat is LINE?
LINE is het standaard audiosignaalniveau dat door de meeste audiobronnen wordt gebruikt, zoals cd-spelers, radio’s en mediaspelers. Dit signaal is:
- Veel sterker dan PHONO-signaal (~150-200 mV).
- Al bewerkt en versterkt door een PHONO-voorversterker.
Als een platenspeler een ingebouwde PHONO-voorversterker heeft, kan hij rechtstreeks worden aangesloten op een LINE-ingang (zoals AUX, CD, TAPE of een actieve speaker).
4. Wanneer kies je PHONO of LINE?
- PHONO gebruiken → Wanneer je platenspeler geen ingebouwde voorversterker heeft en je een versterker hebt met een PHONO-ingang.
- LINE gebruiken → Wanneer je platenspeler wel een ingebouwde voorversterker heeft en je hem aansluit op een standaard AUX/LINE-ingang.
Sommige platenspelers hebben een schakelaar om te kiezen tussen PHONO en LINE, zodat je ze flexibel kunt aansluiten op verschillende audioapparatuur.
5. Overzicht: Hoe sluit je een platenspeler aan?
| Platenspeler heeft... | Aansluiten op | Gebruik |
|---|---|---|
| Geen ingebouwde voorversterker | PHONO-ingang van versterker | Externe voorversterker nodig |
| Wel een ingebouwde voorversterker | LINE/AUX-ingang van versterker, actieve speakers, of soundbar | Geen extra voorversterker nodig |
| Schakelbare PHONO/LINE uitgang | PHONO- of LINE-ingang naar keuze | Flexibel aansluiten |
Hopelijk maakt dit de verschillen duidelijk!